Akademik Personel ve Lisansüstü Eğitimi Giriş Sınavı (ALES), Türkiye’de lisansüstü eğitim ve akademik kadrolara başvuru yapabilmek için girilen önemli bir sınavdır. ALES, ÖSYM tarafından yılda iki kez, ilkbahar ve sonbahar aylarında düzenlenir. Bu yazımızda, ALES hakkında bilinmesi gereken detayları, sınavın içeriğini, başvuru şartlarını ve önemli ipuçlarını inceleyeceğiz.
ALES Nedir?
ALES, Türkiye’de lisansüstü programlarına öğrenci seçimi ve yerleştirme işlemlerinde kullanılan bir sınavdır. Üniversite veya yüksek teknoloji enstitüsü senatolarınca tezsiz yüksek lisans programları hariç, lisansüstü programlarına kabul için ALES sonuçları dikkate alınır. ALES ile araştırma görevlisi, okutman, uzman, öğretim görevlisi, çevirmen, eğitim öğretim planlamacısı gibi kadrolara da giriş yapılabilir.
ALES’e Kimler Başvurabilir?
ALES’e bir lisans programından mezun olanlar veya mezun olabilecek durumda olanlar ile yurtdışında lisans eğitimi görmüş ve denklik belgesi almış kişiler başvuruda bulunabilir. ALES’e birçok kez girmiş olan adaylar, sınavın geçerlilik süresi dahilinde istedikleri sınav sonucunu kullanabilirler.
ALES Sonuçları ve Geçerlilik Süresi
ALES sonuçları, açıklandığı tarihten itibaren 3 yıl süre ile geçerlidir. Başvurduğunuz lisansüstü programın puan türüne göre sınavdan en az 55 puan (tezsiz yüksek lisans programları için senatolarca daha düşük bir puan belirlenebilir), lisans diplomasıyla doktora veya sanatta yeterlilik programına başvuracaklar için ise en az 80 puan almak gerekmektedir.
Değerlendirme Kriterleri
ALES puanının yanı sıra üniversitelerin farklı değerlendirme yöntemleri bulunmaktadır. ÖSYM, ALES sonucunun en az %50’sinin değerlendirmeyi etkileyeceğini belirtse de, mülakat, özgeçmiş, referans, TOEFL, YDS ve lisans notu gibi diğer kriterler de önemli rol oynar. Bu nedenle, ALES puanınızın yüksek olmasının yanı sıra diğer kriterleri de göz önünde bulundurmanız gerekmektedir.
ALES İçeriği ve Sınav Formatı
ALES, sayısal ve sözel olarak ikiye ayrılmıştır. Sayısal kısım kendi içinde Sayısal-1 ve Sayısal-2, sözel kısım ise Sözel-1 ve Sözel-2 olarak iki bölümdür. Sınavda toplam 160 soru bulunmakta olup, her bölümde 40’ar soru yer almaktadır. Adaylar bu bölümlerin 3 tanesine girecekler, yani 120 soru çözecekler. Sınav süresi ise 180 dakikadır. Testlerin tamamını da çözebilirsiniz ancak 4 yanlışın 1 doğruyu götürdüğünü unutmamak gerekir.
ALES Konuları
Sözelci Adaylar: Sözel-1, Sözel-2, Sayısal-1 testlerini çözecekler. Sayısalcı ve Eşit Ağırlıkçı Adaylar: Sözel-1, Sayısal-1, Sayısal-2 testlerini çözecekler.
Matematik Konuları
- Temel Kavramlar
- Çözümleme
- Bölme ve Bölünebilme
- Asal Çarpanlar, Ebob-Ekok
- Rasyonel Sayılar
- Sıralama, Basit Eşitsizlikler, Mutlak Değer
- Özdeşlikler ve Çarpanlara Ayırma
- Üslü Sayılar
- Köklü Sayılar
- Denklemler
- Oran-Orantı
- Sayı ve Kesir Problemleri
- Yaş Problemleri
- İşçi ve Havuz Problemleri
- Hareket Problemleri
- Yüzde, Kar-Zarar ve Faiz Problemleri
- Karışım Problemleri
- Kümeler
- İşlem
- Saymanın Temel İlkesi ve Olasılık
Geometri Konuları
- Doğruda Açılar
- Üçgende Açılar
- Üçgende Uzunluk ve Alan
- Üçgende Açıortay, Kenarortay ve Benzerlik
- Dörtgenler
- Çember ve Daire
- Analitik Geometri
- Katı Cisimler
Sayısal Mantık Konuları
- Grafik Yorumlama ve Tablo Okuma
- Şekil Yetenek ve Sayı Dizileri
- Mantıksal Muhakeme Problemleri
Türkçe Konuları
- Sözcükte Anlam
- Cümlede Anlam
- Anlatım Biçimleri
- Paragraf
- Anlatım Bozuklukları
- Mantıksal Akıl Yürütme
- Şifreleme, Şifre Çözümleme
- Sözel Akıl Yürütme ve Sözel Zekaya Dayalı Problem Çözme
ALES, lisansüstü eğitim ve akademik kariyer hedefleyenler için önemli bir sınavdır. Sınavın içeriğini ve değerlendirme kriterlerini iyi bilmek, başarı için kritik öneme sahiptir. ALES puanınızın yanı sıra mülakat, özgeçmiş, referanslar ve diğer dil sınavları gibi kriterleri de göz önünde bulundurarak hazırlık yapmanız, hedeflerinize ulaşmanızı kolaylaştıracaktır. Başarılar dileriz!
